ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان

ساز محلی ترکان خراسان:باخشی و عاشیق: ترکان خراسان به کسانی که دوتار می نوازند بَاخشی می گویند. در آزربایجان به بَاخشی ها عاشیق /آشیق/ می گویند. البته در خراسان از کلمه ی عاشیق /آشیق/ هم استفاده می شود و دوتاری که عاشیق / آشیق/ ها می نوازند را “قوپوز” می گویند.بخشی ها و آشیق ها باید همراه نواختن دوتار داستان گوی ماهری باشند که هنگامی که داستان را با نواختن دوتار بازگو می کنند دارای مهارت خاصی باشند که شنونده آن داستان را در جلوی چشمانش ترسیم کند. تمام داستان ها و اشعار بخشی ها کاملا رئال و واقعی است و در اشعار آنها، اصالت، امانت،رفاقت، جسارت، مردانگی،شان و شرف، عشق و محبت، به شکل بدیعی و واقعی ترسیم می گردد.ترکان خراسان دارای دو ساز محلی هستند که عبارت اند از: ساز دوتار، ساز قوشمه. اسم “تار” تورکی است شانه زدن در ترکی می شود {تاراق} و فعل شانه زدن می شود {تاراماق}، که امروزه داراق می نامند، یکی از مشخصات آلت موسیقی تار موازات سیم های موجود در رویش است.اگر به باور مردمی مراجعه کنیم می بینیم که آن ها:{ تار را یک واژه ی تورکی-ترکمنی می دانند که اگر در آن دقت کنیم کلمه تار ترکیبی از کلمه توت و تار است.در واقع دوتار از چوب درخت توت درست می شود و درگذشته به آن تاری که از نخ ابریشم ساخته شده وصل می شده. موسیقی که همراه با نواختن دوتار می خوانند از نگاه کلی “موسیقی مقامی” می گویند.حالا چند اصطلاح را از موسیقی مقامی را برایتان توضیح میدهم : الف)قیترمه: موقع تمام کردن کلام میاید. ب)باش مقامی:مقامی آرام بخش و بسیار درونی و قطعه ای بی کلام است بخشی ها در هر مراسمی که حضور می یاقتند،در ابتدا همه مقام ها می‌نواختند.ج)چره گیرماق:ی ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...

نام کتاب: اصلی کرم (روایت خراسان و آذربایجان)بازخوانی و ترجمه: اسماعیل سالاریانطرح جلد و صفحه آرایی: مهدی میمندیچاپ: انتشارات نش تجدد تبریز سال 1402 مشخصات: 180 صفحه وزیری، جلد شومیزقیمت: 130 هزارتومان.توضیح: این کتاب شامل داستان اصلی – کرم، به روایت خراسان و آذربایجان است. ما ابتدا بن مایه های داستان را در بخش اول و ترجمه روایت آذرباجان آنرا در بخش دوم، روایت خراسان را در بخش سوم این کتاب آورده ایم. اصلی و کَرَم‌ یک داستان عاشقی، غنایی بسیار شیرین و شور انگیز و مملو از عاطفه، محبّت، عشق، دلدادگی، شیفتگی و حسرت هست که شهپر خیال رها شده عاشیق را به همراه ساز و آواز به شنونده منتقل می‌کند و شنونده را به دنیایی از کمال رهنمون می‌سازد. در این داستان، کرم پسرِ شاه مسلمان، عاشقِ اصلی دختر وزیری مسیحی می‌شود که با ازدواج دخترش با کرم مخالف است و خانواده اش فرار را بر قرار ترجیح می دهند. بالاخره وزیر در ظاهر با ازدواج این دو عاشق موافقت می کند، ولی به اصلی لباسی طلسم شده می دهد که باید شب هنگام موقع دیدار با کرم بپوشد. چون دست کرم به دگمه های پیراهن اصلی می رسد، دگمه ها خود بخود باز و بسته می گردند. دست آخر، کرم تحت تأثیر طلسمِ پدر اصلی، آتش گرفته و از شعله های آتشِ آن، اصلی نیز آتش گرفته و می سوزد. خاکستر این دو عاشق جمع ‌شده و سازی از میان بر می خیزد. ساز نیز شعله‌ور ‌شد و دنیا را فرا می گیرد. بدین ترتیب کرم و اصلی و ساز، در خاکستر سوخته و جاودانه می شوند. ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...